Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2012

ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

ΜΕΛΕΤΗ:"ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ"
1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η επιρροή των ευεργετών της Ηπείρου.
Η ευποιία αποτελεί έμπρακτη εκδήλωση συμπαράστασης πρός τον πάσχοντα συνάνθρωπο.Αίτιο της μπορεί να είναι ένα απλό συναίσθημα συμπάθειας και οίκτου που γεννιέται αυθόρμητα στη ψυχή του ανθρώπου όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δυστηχία.Στον άνθρωπο αυτόν γεννιέται το συναίσθημα της φιλαλληλίας καθώς επίσης και το συναίσθημα της ανιδιοτελής αγάπης προς τους άλλους.Αυτή η αγάπη ξεκινά απο τα φιλικά και συγγενικά προσώπα και στη συνέχεια εκτείνεται στο κοινωνικό περιβάλλον έχοντας ως σκοπό να γίνει αφετηρία όλων των κοινώνικων αρετών.
Απο τα παλιά χρόνια μπορούμε να δούμε μορφές θεσμοθετημένης και πολύτιμης υπηρεσίας προς την κοινωνία. Αυτή την πολύτιμη υπηρεσία την πρόσφεραν και οι Ηπειρώτες ευεργέτες.Όσο ξερό και άγωνο είναι το έδαφος της Ηπείρου τόσο πλούσιο φύτρωσε και ευτυχώς εξακολουθεί να φυτρώνει το δέντρο της ευεργεσίας. Το δέντρο που πρόσφερε άφθονους τους καρπούς του ιδιαίτερα στα χρόνια της πικρής σκλαβιάς. Ετσι, δημιουργήθηκε η απαίτηση της προσφοράς που εκδηλώθηκε σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στον ευαίσθητο χώρο της παιδείας.Η παιδεία και η ευποιία, ήταν ακόμα πιο παλιά τα δυο ιδανικά της Ηπείρου.Ήταν παραδόσεις λαμπρές που σφυρηλατήθηκαν και διαιωνίστηκαν.Οι ευεργέτες άνοιξαν τους κρουνούς του χρήματος και έτσι βοήθησαν τους δασκάλους του Γένους,οι οποίοι άνοιξαν τους κρουνούς του πνεύματος.
Τα έργα των ευεργετών κατά την Τουρκοκρατία είχαν ξεχωριστή σημασία.Αποφασιστική ήταν η συμβολή τους στην επιβίωση του Γένους,στην πνευματική αναγέννηση και στην πολιτική του αποκατάσταση.Καθως διεξέρχεται κανείς τους επιμέρους βίους των Ηπειρωτών ευεργετών της τουρκοκρατίας,που απο την αρχή και ως την κατάληξή της εφώτισαν σαν αστέρια λαμπερά το ζοφειρό ουρανό της πατρίδας και θέρμαναν τις καρδιές των υπόδουλων παιδιών της,ξεχωρίζει τα παρακάτω κοινά σε όλους αυτους γνωρίσματα.΄Ητανε οι προάγγελοι της νεοελληνικής μας αναγέννησης.
Δημιουργικοί Ηπειρώτες ξενιτεύτηκαν στα δίσεκτα χρόνια της σκλαβιάς.Παιδιά φτωχά οι περισσότεροι,μα προικισμένα,παρέμειναν στο σύνολό τους άγαμοι,έζησαν αφανής,βιώνοντας έντονα και συνεχώς τον έρωτα προς την γενέθλια γή τους και τον αμέρωτο καημό να την δούν μια μέρα ελεύθερη.Πέθαναν εκεί,αφου απόθεσαν με προέρεση αγνή στα πόδια της κοινής μητέρας τους,ιδρώτα μιας ζωής.Πέρα απο την κάλυψη των βασικών βιωτικών αναγκών των συμπατριωτών τους,με την ενίσχυση ενδεών,ανέγερση και καλλωπισμό ναών,σύσταση φιλανθρωπικών και κοινωνικών ιδρυμάτων,έριξαν το βάρος στη διάδοση μεταξύ των Ελλήνων των φώτων της παιδείας,γενόμενοι οι κατ'εξοχή τροφοί του εθνικού διαφωτισμού,ποΨυλλοί δε και οι αληθινοί μαικύνες του.
Αυτοί οι απόδημοι Ηπειρώτες διατήρησαν εμπορικές σχέσεις και εποικινωνία με ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο,ιδρύοντας παντού εμπορικά πρακτορεία,εμπορικούς και τραπεζικούς οίκους και στη συνέχεια νοσοκομεία και σχολεία.Οι οικονομικές και πνευματικές σχέσεις ήταν πιο στενές με την Ήπειρο και ιδιαίτερα με τα Γιάννενα,που έμοιαζαν περισσότερο με Ευρωπαική παρα με τουρκοκρατούμενη πόλη.Μεγάλες δωρεές συγκράτησαν επι ολόκληρα χρόνια ευγενικά φιλανθρωπικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα.Απο τους απόδημους Ηπειρώτες προήλθαν οι πιο μεγάλοι εθνικοί ευεργέτες. Με τα χρηματά τους σχηματίστηκαν απο τα χρόνια της τουρκοκρατίας,τα κληροδοτήματα,τα γνωστά λάσσα,που απέβλεπαν την προαγωγή της παιδείας,της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας.
2.'Εργα των Ηπειρωτών ευεργετών
Οι ευεργέτες της Ηπείρου,αυτές οι πολύ σημαντικές μορφές, δημιούργησαν όπως αναφέραμε και πριν με τη συνεισφοπά τους στην πατρίδα, πολλά και σημαντικά έργα.Επειδή τα έργα αυτά είναι πάρα πολλά,εμείς θα αναφέρουμε και θα δείξουμε μερ΄κά απο αυτά.
Με χρήματα των μεγάλων Ηπειρωτών ευεργετών δημιουργήθηκαν το Ζάπειο Μέγαρο Και η γυρω περιοχή του,το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο Ψυχικού, το Τοσίτειο Αθηνών, η Ακαδημία, το Πανεπιστήμιο, το Πολυτεχνείο, το Αστεροσκοπείο, η Εθνική Βιβλιοθήκη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βαρβάκειο Λύκειο, η Γεωργική Σχολή και ο Βοτανικός Κήπος,το Στάδιο, η Σχολή Ευελπίδων,οι Φυλακές και το θωρηκτό Αβέρωφ, η Ριζάριος Σχολή και τόσα άλλα κοινοφελή ιδρύματα, που σήμερα κοσμούν τη πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους.
Στα Ιωάννινα ιδρύθηκαν επίσης πάρα πολλά έργα :η Επιφάνειος Σχολή, η πρώτη Σχολή των Ιωάννινων με διδάσκαλους τους Μακρή, Σουγδουρή και Ανθρακίτη, η Σχολή Γκιούμα που μετονομάστικε σε Μπαλαναίε Σχολή,η Καπλάνειος Σχολή, που ήταν συνέχεια της Μαρουτσέας Σχολής με πρώτο διδάσκαλο τον Αθανάσιο Ψαλίδα, η Ζωσιμαία Σχολή, που ιδρύθηκε το 1828 με χρήματα της Ζωσιμαίας αδελφότητας και το νοσοκομείο Χατζηκώστα.
Επίσης ιδρύθηκε το Μέκειο, τα Ζωγράφεια διδασκαλία, το Δημοτικο Νοσοκομείο η ΑΓΑΠΗ, το Τούλειο Ορφανοτροφείο και η Παπαζόγλειος Υφαντική Σχολή.
3. Αναφορά στους σπουδαιότερους ευεργέτες
Ευεργέτες υπήρχαν πολλοί και σημαντικοί.Εμείς θα αναφερθούμε στους σπουδαιότερους,χωρίς να υποτιμούμε την προσφορά των υπολοίπων:
α.Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης
Γεννημένοι στο Μονοδένδρι Ζαγορίου,ορφάνεψαν σε μικρή ηλικία και ανατράφηκαν απο την μάνα τους.Λίγο αργότερα ο Μάνθος πήγε στη Μόσχα καλεσμένος απο το θείο του Πανταζή,στον οποίο δούλεψε ένα διάστημα.Αργότερα επιδώθηκε σε δικές του επιχειρήσεις και γρήγορα σχημάτισε περιουσία.Το 1806 καλεί κοντά του απο το χωριό τον αδελφό του Γεώργιο.Μαζί αύξησαν ακόμα περισσότερο την περιουσία τους.Το 1817 ο Μάνθος γίνεται μέλος της Φιλικής Εταιρείας και 3 χρόνια αργότερα παραδίδει στον Αλέξ. Υψηλάντη 30000 ρούβια.Κατα την διάρκεια του ιερού αγώνα πρόσφερε επίσης αλλες 8000 ρούβια.Μεγάλα ακόμα ποσά διέθεσαν για την λύτρωση υπόδουλων και δύστυχων οικογενειών.
Το 1824 πεθαίνει ο Μάνθος,ο θεμελιωτης της περιουσίας.Το 1827 ο Γεώργιος κατεβαίνει στην Οδησσό απ'όπου πραγματοποίσε την σύσταση Σχολής των Ελληνικών μαθημάτων στο Μονοδένδρι,στεγάζωντας την στο πατρικό του σπίτι.Στη Σχολή αυτη που την συντηρεί με 2000 ρ. το χρόνο,διατρέφονται και ορφανοί μαθητές.
Το 1837 ο Γεώργιος Ριζάρης μεταβαίνει στην Αθήνα επιθυμόντας να δεί πραγματοποιημένο και το άλλο μεγάλο όνειρο της Αδελφότητας, τη σύσταση δηλαδή Εκκλησιαστικής Ακαδημίας στην ελεύθερη Ελλάδα. Τέλος πεθαίνει εκεί τον Ιούλιο του 1841.
β.Ζωσιμάδες
Οι μεγάλοι Εθνικοί ευεργέτες αδελφοί ζωσιμάδες Αναστάσιος, Νικόλαος, Θεοδόσιος, Ζώης και Μιχαήλ γεννήθηκαν στα Ιωάννινα ανάμεσα στα 1754 και 1762. Πολύ νωρίς αφού μαθήτευσαν στη Μπαλαναία Σχολή, ταξίδεψαν και επιδώθηκαν δραστήρια στο επάγγελμα του πατέρα τους ο οποίος ήταν πραματευτής. Στη Ρωσία συγκέντρωναν εμπορεύματα απο την Κίνα και την Ανατολή και τα εξήγαγαν στο λιβόρνο, ανταλλάσωντας τα με προιόντα της Δύσης, κυρίως με μεταξωτά υφάσματα. Έτσι σιγά σιγά κατόρθωσαν να δημιουργήσουν μεγάλη περιουσία. Το 1791 ο Νικόλαος πεθαίνει στη Μόσχα οπου πήγε να επισκεφθεί τα αδέρφια του ο Θεοδόσιος. Το 1809 πεθαίνει και ο Μιχαήλ.
Ώς την εποχή αυτή οι αδελφοί εκτός απο την κατάθεση του Θεοδόσιου στο ορφανοτροφείο Μόσχας, 60000 ρουβ., αναλαμβάνουν την συντήρηση της σχολής Μπαλάνου,αναπτύσουν και πρωτοφανή δραστηριότητα ενισχύοντας σχολεία και εκδίδοντας ελληνικά βιβλία των οποίων οι εκδόσεις μαζί με εκείνες της ελληνικής βιβλιοθήκης του Κοραή χρηματοδοτημένες απο τους ίδιους, θα φτάσουν συνολικά τις 60. Παράλληλα οι συγγενείς τους βοηθούν τους φτωχούς όπως και οι αδερφοί Ζωσιμάδες. Το 1815 καταθέτουνε στη Ρωσική τράπεζα άλλες 60000 ρ.
Το 1819 πεθαίνει ο Αναστάσιος και οι αδελφοί στρέφουν την προσοχή τους προς άλλους τομείς εθνικής ωφέλειας, ενώ το 1827 πεθαίνει και ο Ζώης. Ο Νικόλαος συνέχισε με το ίδιο πάθος τις δωρεές του. Αναλαμβάνει την προστασία της Μπαλανικής Σχολής, της κατόπιν Ζωσιμαίας, ανοικοδομεί τις κατεστραμμένες εκκλησίες της πόλης και ιδρύει ένα γηροκομείο.
γ.Γεώργιος Χατζηκώστας
Γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1753. Μαζί με τον αδελφό του επιδόθηκαν δραστήρια στις ανταλλαγές πολύτιμων ειδών χάρη στη ματαξύ τους συνεργασία. Το 1815 πεθαίνει ο Αναστάσιος, ο αδελφός του, και τον επόμενο αμέσως χρόνο εκδίδεται δαπάνη με το όνομα και των δυο αδελφών για την έκδοση βιβλίων.
Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης, αναγκάζεται να εγκατασταθεί οριστικά στη Μόσχα. Εκεί έρχεται σε επαφή με τους Ριζάρηδες, τους Ζωσιμάδες και άλλους Ηπειρώτες.Έτσι και αυτός αρχίζει να φλέγεται απο τον πόθο να κάνει κάτι για τη γενετειρα. Μετά τη λήξη του αγώνα αναλαμβάνει την αποπεράτωση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου που είχε αρχίσει ο Ζωσιμάς και χτίζει και αλλες εκκλησίες. Το 1840 είχε διαθέσει 2500ρ. υπέρ του σχολείου των Δερβιζιάνων και τέλος είχε βοηθήσει οικονομικά με ευεργεσίες το Μεσολλόγγι.
δ.Γεώργιος Αβέρωφ
Εθνικός ευέργετης, που γεννήθηκε στο Μέτσοβο της Ηπείρου. Το 1840 Εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου με τον αδελφό του εργαζόταν ως έμποροι. Νωρίς δημιούργησε δικές του επιχειρήσεις που του απέφεραν τεράστια κέρδη και περιουσία. Ανέπτυξε πλουσιότατο εθνικό και κοινωνικό έργο. Συγκεκριμένα στην Αλεξάνδρεια έχτισε νοσοκομείο για τους ομογενείς και ίδρυσε γυμνάσιο, παρθεναγωγείο, ενώ παράλληλα ενίσχησε την Ελληνική κοινότητα. Διέθεσε πάνω από 100000 χρυσές λίρες για το Μέτσοβο. Με δωρεές του έγινε η αποπεράτωση του Πολυτεχνείου, η αναμαρμάρωση του Παναθηναικού Σταδίου, η ανέγερση της Σχολής Ευελπίδων, των Φυλακών Αβέρωφ, οι ανδριάνες Ρήγα Φεραίου και Γρηγορίου Ε'. Πρός τιμήν του στήθηκε καλλιμάρμαρος ανδριάνδας στο Παναθηναικό Στάδιο.
η.Ευάγγελος Ζάππας(1800-1865)
Γεννήθηκε στο Λάμποβο και αγωνίστηκε με τους Σουλιώτες στην επανάσταση. Έφυγε στη Ρουμανία όπου εργάστηκε σκληρά σε μεγάλο γαιοκτήμονα και πλούσιο παράγοντα. Προσέφερε αφειδώς μεγάλα ποσά για φιλανθρωπικούς και εθνικούς σκοπούς, ιδιαίτερα για τη χρηματοδότηση των Α' Ολυμπιακών Αγώνων, την ανέγερση του Ζαππείου κ.α.
θ.Κωνσταντίνος Ζάππας(1813-1815)
Εθνικός ευεργέτης, εξάδελφος του Ευαγγ. Ζάππα με πρόσκληση του οποίου πήγε στην Ρουμανία. Αναδείχθηκε σε άξιο συνεργάτη του, ενώ επιδόθηκαν και οι δύο σε ευεργεσίες με οικοδόμηση εκκλησιών, σχολείων, βιβλιοθηκών, φιλανθρωπικών ιδρυμάτων κ.τ.λ.
Αυτοί ήταν απο τους πιο σπουδαίους Ηπειρώτες ευεργέτες όμως φυσικά υπήρχαν και πολλοί άλλοι που με τις θυσίες τους πρόσφεραν στην πατρίδα σημαντικότατα έργα.

4.ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ευεργέτης ήταν το επίθετο με το οποίο αποκαλούσαν οι άνθρωποι τους θεούς, οι οποίοι τους βοηθούσαν. Ως ευεργέτες λατρεύονταν, ο Διόνυσος ο Απόλλωνας και ο Σαράπης. Το επίθετο ευεργέτης ήταν κατα τους αρχαίους χρόνους και τιμητικός τίτλος. Οι διάφορες Ελληνικές πόλεις ονόμαζαν τιμητικά ευεργέτη κάποιον ξένο πολίτη και ιδικότερα ηγεμόνες, ή ολόκληρες κοινότητες για να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους.
Απο τα παραπάνω συμπεραίνουμε ποσο σημαντικοί και ξεχωριστοί ήταν αυτοί οι άνθρωποι απο την Ήπειρο. Γεννημένοι εκεί, μοναχικοί, πήραν την μεγάλη απόφαση της μετανάστευσης για να αποκτήσουν πλούτο, ωστε να μπορέσουν κάποια μέρα να προσφέρουν και να προστεθούν και αυτοί σαν το επόμενο λιθαράκι της ιστορίας αυτού του τόπου. Τόσο μεγάλη είναι η προσφορά της θυσίας τους. Μιας θυσίας, που καθόριζε, τη ζωή τους και την εξέληξη της επαγγελματικής τους πορείας.
Έτσι λοιπόν θα πρέπει το σύνολο της κοινωνίας αυτης της χώρας να τους τιμά και να τους ευγνωμονεί. Γι'αυτό και εμείς ως μαθητές συλλέξαμε αυτές τις πληροφορίες για να κρατήσουμε στη μνήμη μας για πάντα τις θαυμαστές κυριολεκτικά και επιτυχημένες προσπαθειές τους.
β

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More

 
Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | 100 Web Hosting